رباعیات مولانا ( مجموعه زیباترین اشعار کوتاه جلال‌الدین رومی )

رباعیات مولانا را در روزنو قرار داده‌ایم. مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، که جهان او را به نام مولانا یا مولوی می‌شناسد، یکی از درخشان‌ترین چهره‌های ادبیات عرفانی و تصوف اسلامی است. اشعار شورانگیز او، که به مثنوی معنوی و دیوان شمس تبریزی شهرت دارند، قرن‌هاست که قلب‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و مرزهای زبان و فرهنگ را درنوردیده است.

رباعی‌های زیبای مولانا

آنکس که ترا دید و نخندید چو گل

از جان و خرد تهیست مانند دهل

گبر ابدی باشد کو شاد نشد

از دعوت ذوالجلال و دیدار رسل

آن می که گشود مرغ جان را پر و بال

دل را برهانید ز سیری و ملال

ساقی عشق است و عاشقان مالامال

از عشق پذیرفته و بر ماست حلال

آواز گرفته است خروشان مینال

زیرا شنواست یار و واقف از حال

آواز خراشان و گلوی خسته

نالان ز زوال خویش در پیش کمال

از عقل دلیل آید و از عشق خلیل

این آب حیات دان و آن آب سبیل

در چرخ نیابی تو نشان عاشق

در چرخ درآیی بنشانهای رحیل

از من زر و دل خواستی ای مهر گسل

حقا که نه این دارم و نی آن حاصل

زر کو زر کی زر از کجا مفلس و زر

دل کو دل کی دل از کجا عاشق و دل

مطلب مشابه: قطعات حافظ / مجموعه قطعه‌های شاهکار از حافظ شیرازی

اسرار حقیقت نشود حل به سؤال

نی نیز به درباختن حشمت و مال

تا دیده و دل خون نشود پنجه سال

از قال کسی را نبود راه به حال

این عشق کمالست و کمالست و کمال

وین نفس خیالست خیالست و خیال

این عشق جلالست و جلالست و جلال

امروز وصالست و وصالست و وصال

این نکته شنو ز بنده ای نقش چگل

هرچند که راهیست ز دل جانب دل

در چشم تو نیستم تو در چشم منی

تو مردم دیدای و من مردم گل

پر از عیسی است این جهان مالامال

کی گنجد در جهان قماش دجال

شورابهٔ تلخ تیره دل کی گنجد

چون مشک جهان پر است از آب زلال

جانی دارم لجوج و سرمست و فضول

وانگه یاری لطیف و بیصبر و ملول

از من سوی یار من رسولست خدای

وز یار بسوی من خدایست رسول

چون آمده‌ای در این بیابان حاصل

چون بیخبران مباش از خود غافل

گامی میزن به قدر طاقت منشین

کاسودهٔ خفته دیر یابد منزل

چون دم زدی از مهر رخ یار ای دل

ترتیب دم و قدم نگهدار ای دل

خود را به قدم ز غیر او خالی کن

تا دم نزنی بی دم دلدار ای دل

شعرهای کوتاه مولوی

حاشا که کند دل به دگر جا منزل

دور از دل من که گردد از عشق خجل

چشمم چو شکفت غیر آب تو نخورد

هم سرمهٔ دیده‌ای و هم قوت دل

الخمر و من‌الزق ینادیک تعال

واقطع لوصالنا جمیع‌الاشغال

فربا و صفاء و سبقنا الحوال

کی نعتق بالنجدة روح‌العمال

در خاموشی چرا شوی کند و ملول

خو کن به خموشی که اصولست اصول

خود کو خموشی آنکه خمش میخوانی

صد بانک و غریو است و پیامست و رسول

در عشق نوا جزو زند آنگه کل

در باغ نخست غوره است آنگه مل

اینست دلا قاعده در فصل بهار

در بانگ شود گربه و آنگه بلبل

عشقی به کمال و دلربائی به جمال

دل بر سخنو زبان ز گفتن شده لال

زین نادره‌تر کجا بود هرگز حال

من تشنه و پیش من روان آب زلال

عشقی دارم پاکتر از آب زلال

این باختن عشق مرا هست حلال

عشق دگران بگردد از حال به حال

عشق من و معشوق مرا نیست زوال

عمری به هوس در تک و تاز آمد دل

تا محرم جان دلنواز آمد دل

در آخر کار رفت و جان پاک بسوخت

انصاف بده که پاکباز آمد دل

عندی جمل و من اشتیاق و فضول

لا یمکن شرحها به کتب و رسول

بل انتظر الزمان و الحال یحول

ان یجمع بیننا فتصغی و اقول

مردا منشین جز که به پهلوی رجال

خوش باشد آینه به پهلوی صقال

یارب چه طرب دارد جان پهلوی جان

آن سنگ بود فتاده پهلوی سفال

ممکن ز تو چون نیست که بردارم دل

آن به که به سودای تو بسپارم دل

گر من به غم  عشق تو نسپارم دل

دل را چه کنم بهر چه می‌دارم دل

عکس نوشته اشعار مولانا برای استوری

نومید مشو امید می‌دار ای دل

در غیب عجایب است بسیار ای دل

گر جمله جهان قصد به جان تو کنند

تو دامن دوست را نه بگذار ای دل

هم شاهد دیده‌ای و هم شاهد دل

ای دیده و دل ز نور روی تو خجل

گویند از آن هر دو چه حاصل کردی

جز عشق ز عاشقان چه آید حاصل

کاچی سازی که روز برفست و وحل

دانی که ز بهر چیست این رسم و عمل

یعنی که به صورت او نم و تر، میریست

این در معنی نبات و کاچیست و عسل

یا من هوب سیدی و اعلی و اجل

یا من انا عبده و ادنی و اقل

حاشاک تملنی و یوشیک تعل

ان لم یکن الوابل بالوصل فطل

آمد بت خوش‌عربدهٔ مِی‌کیشم

بنشست چو یک تنگ شکر در پیشم

در بر بنهاد بربط و ابریشم

وین پرده همی زد که خوش و بی‌خویشم

آمد شد خود به کوی تو می‌بینم

میل دل و دیده سوی تو می‌بینم

گیرم که همه جرم جهان من کردم

آخر نه جهان بروی تو می‌بینم

آن باده که بر جسم حرامست حرام

بر جان مجرد آن مدامست مدام

در ریز مگو که این تمامست تمام

آغاز و تمام ما کدامست کدام

آن خوش سخنان که ما بگفتیم به هم

در دل دارد نهفته این چرخ به خم

یک روز چو باران کند او غمازی

برروید سرِ ما ز صحن عالم

آنکس که به آب دیده‌اش میجویم

در جستن او روان چو آب جویم

امروز به گاه آمد و گفتا که سماع

نگذاشت که من دست نمازی شویم

آن کس که ببست خواب ما را به ستم

یارب تو ببند خواب او را به کرم

تا باز چشد مرارت بی‌خوابی

و اندیشه کند به عقل ارجم ترحم

آنم که چو غمخوار شوم من شادم

واندم که خراب گشته‌ام آبادم

آن لحظه که ساکن و خموشم چو زمین

چون رعد به چرخ میرسد فریادم

آن وقت آمد که ما به تو پردازیم

مرجان ترا خانهٔ آتش سازیم

تو کان زری میان خاکی پنهان

تا صاف شوی در آتشت اندازیم

رباعیت مولوی

آنها که به پیش دلستان می‌کردم

چون بد مستان دست فشان می‌کردم

هرچند ز روی لطف او خوش خندید

آخر بچه روی آنچنان می‌کردم

مطلب مشابه: غزلیات عراقی ( مجموعه غزل‌های شاهکار عراقی شاعر قدیمی )

آواز تو بشنوم خوش آوازه شوم

چون لطف خدا بیحد و اندازه شوم

صد بار خریده‌ای و من ملک توام

یکبار دگر بخر که تا تازه شوم

آواز سرافیل طرب میرسدم

از خاک فنا بر آسمان می‌بردم

کس را خبری نیست که بر من چه رسید

زان با خبری که بی‌خبر می‌رسدم

از باد همه پیام او می‌شنوم

وز بلبل مست نام او می‌شنوم

این نقش عجب که دیده‌ام بر در دل

آوازهٔ آن ز بام او می‌شنوم

از بسکه به نزدیک توام من دورم

وز غایت آمیزش تو مهجورم

وز کثرت پیداشدگی مستورم

وز صحت بسیار چنین رنجورم

از بلبل سرمست نوائی شنوم

وز باد سماع دلربائی شنوم

در آب همه خیال یاری بینم

وز گل همه بوی آشنائی شنوم

از بهر تو صد بار ملامت بکشم

گر بشکنم این عهد غرامت بکشم

گر عمر وفا کند جفاهای ترا

در دل دارم که تا قیامت بکشم

از بهر تو گر جان بدهم خوش میرم

وز بندهٔ بندهٔ توام خوش میرم

دیوانهٔ آن دو زلف چون زنجیرم

مدهوش دو چشم جادوی کشمیرم

از ثور فلک شیر وفا میدوشم

هرچند که از پنجهٔ او بخروشم

هرچند که دوش حلقه بد در گوشم

امشب به خدا که بهتر است از دوشم